W obszarze płatności bezgotówkowych czekają nas kolejne zmiany

Unia Europejska po wielu latach nie ingerowania w zasady rządzące obrotem bezgotówkowym w ostatnich miesiącach znacząco przyspieszyła wprowadzanie swoich wytycznych. Po Regulacji dotyczącej poziomu interchange pora teraz na PSD2 – dyrektywę Komisji Europejskiej uchwaloną w październiku 2015 roku

Dyrektywa w znaczący sposób zwiększa konkurencyjność na rynku płatności bezgotówkowych, dając nowe uprawnienia instytucjom niebankowym. Tematem tym zajmiemy się w kolejnym artykule. Warto dokonać oceny przepisów dotyczących możliwości pobierania opłat za przyjmowanie płatności bezgotówkowych przez merchantów od użytkowników kart, czyli tzw. surcharge.  Temat na czasie, ponieważ znowelizowana ordynacja podatkowa, która weszła w życie od początku 2016 roku, wprowadziła w zasadzie obowiązek naliczania surcharge przy transakcjach opłacanych kartami płatniczymi – nawet za opłaty pobierane przez jednostki samorządu terytorialnego. Samorządy dotychczas nie miały takiego obowiązku i część z nich koszty transakcji bezgotówkowych rozliczała w inny sposób – traktowała jak swoje koszty operacyjne, lub opłacała je w pakiecie, za wszystkie usługi otrzymywane od banku. Stanowisko Fundacji w tej sprawie znajdziecie tutaj.

Komisja Europejska uznała, że Rozporządzenie MIF REG, które nałożyło górny limit na wybrane produkty kartowe, w sposób wystarczający ograniczyło koszty obsługi płatności bezgotówkowych i nie ma potrzeby przerzucania tych kosztów na użytkowników kart. A przynajmniej nie powinno się przerzucać kosztów opłat za transakcje dokonane kartami, dla których MIF REG wprowadził ograniczenia poziomu interchange. Czyli karty konsumenckie systemów czterostronnych zostały wyłączone z prawa do stosowania surcharge. Dyrektywa zacznie obowiązywać od 2017 roku i wówczas lokalne przepisy prawa muszą być do niej dostosowane.

Komisja pozostawiła w PSD2 swobodę decyzji państwom członkowskim w zakresie zezwolenia na stosowanie surcharge w stosunku do kart biznesowych. Nie są one objęte pułapem opłaty interchange, wprowadzonym Rozporządzeniem MIF REG, dlatego PSD2 nie zakazuje stosować surcharge przy transakcjach z ich udziałem. W Polsce decyzja w tym zakresie będzie należała do Parlamentu, jednak już dziś warto się zastanowić, czy potrzebna jest zgoda na surcharge i na różnicowanie modelu obsługi kart w punktach sprzedaży. Naszym zdaniem jest to przede wszystkim uzależnione od wysokości opłaty interchange obowiązującej dla kart biznesowych. Jeżeli opłaty te pozostaną w Polsce na poziomie stawek określonych ustawowo dla kart konsumenckich, stosowanie surcharge nie będzie konieczne. Stąd propozycja uchwalenia przepisów, które stosowanie surcharge uzależnią od wysokości opłaty interchange dla kart biznesowych.

Jednak o pobieraniu opłat od konsumentów z tytułu kosztu obsługi płatności bezgotówkowej warto rozmawiać również w kontekście kart konsumenckich – wejście w życie PSD2 wymusi nowelizację ustawy o Ordynacji Podatkowej, pozwalającej (a w zasadzie to nawet wymuszającej stosowanie surcharge). Ważne, żeby nowelizacja ta poszła w kierunku zezwolenia na ponoszenie kosztów obsługi transakcji bezgotówkowych przez organa podatkowe. Aby sposobem na brak zgody na stosowanie surcharge nie było wycofanie możliwości regulowania zobowiązań podatkowych przy użyciu kart płatniczych. Byłby to ogromy krok do tyłu, ograniczający rozwój płatności bezgotówkowych w Polsce.

FROB będzie analizować propozycje przygotowywane przez właściwe urzędy, wspierając wszystkie te, których celem będzie wzmacnianie płatności bezgotówkowych.