Podsumowanie II Kongresu
2014 rok będzie stał pod znakiem tworzenia alternatywnych do Visy i Mastercarda instrumentów płatniczych, ale kooopetycja i dialog są niezbędne, aby rynek płatności bezgotówkowych mógł się dalej rozwijać
Taki wniosek można wysnuć z zakończonego przedwczoraj II Ogólnopolskiego Kongresu Płatności Bezgotówkowych, którego inicjatorami i organizatorami była Fundacja Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego oraz Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.
Kongres odbywał się pod hasłem W kierunku większej przejrzystości, konkurencyjności i innowacyjności polskiego ryku płatności. „Bardzo bym chciał, aby to hasło stało się hasłem przewodnim dla całego, bieżącego roku. Jest na to szansa, bowiem 2014 r. z wielu powodów zapowiada się wyjątkowo” – powiedział Robert Łaniewski, Prezes FROB, w trakcie otwarcia Kongresu
Nawiązał tym samym do ustawy regulującej wysokość opłaty interchange (IF), która dzięki mobilizacji środowiska akceptantów oraz zrozumieniu wagi problemu przez ustawodawcę postawiła Polskę w gronie nielicznych krajów na świecie, którym udało się przełamać duopol organizacji płatniczych. Przypomnijmy, że od 1 stycznia 2014 r. obowiązuje nowa stawka IF w maksymalnej wysokości 0,5% wartości transakcji, co stanowi ponad 70% obniżkę w stosunku do średniej stawki wyjściowej z 2012 r. Przyczynienie się do jej obniżki było głównym celem działalności Fundacji Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego w 2013 roku.
Oprócz innowacji i ich społecznej roli, dyskusja odbywała się również wokół efektywności instrumentów płatniczych oraz przełożenia opłaty interchange na rynek akceptacji kart płatniczych. Po raz pierwszy przedstawiono wyniki badania obrotu kartowego wśród przedsiębiorców w Polsce, zrealizowanego na zlecenie FROB pod kierownictwem dr. Jakuba Górki, przez instytut badawczy Ipsos oraz książki dr. Górki dotyczącej efektywności instrumentów płatniczych. Z obu badań wynika m.in., że zarówno przedsiębiorcy, jak i konsumenci są zainteresowani nowym bezgotówkowym instrumentem płatniczym o niskich kosztach, który byłby w stanie stać się alternatywą gotówki. Dr Górka zaznaczył, że taki instrument powinien być wyposażony w cenione przez społeczeństwo atrybuty gotówki a rozwój jego akceptacji nie może odbywać się pod przymusem, lecz powinien być stymulowany zachętami. Podobny wydźwięk miała wypowiedź prof. dr hab. Janiny Harasim, Prorektor UE w Katowicach, która zaznaczyła, że dla konsumenta liczą się: koszt, bezpieczeństwo oraz wygoda. Dlatego nie zawsze wybierze on instrument najtańszy lecz taki, który będzie wypadkową tych trzech czynników.
Optymizmem napawała wypowiedź Agnieszki Wachnickiej, Zastępcy Dyrektora Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów, która dodała, że resort planuje w 2014 r. kolejne zmiany w obowiązującej regulacji prawnej umożliwiającej rozwój alternatywnych metod płatności. Dotyczą one m.in. propozycji regulacji sposobu numerowania dostawców i rachunków płatniczych (zmiana IBAN na IPAN – numerów kont „bankowych” na „płatnicze”), o którą już w ubiegłym roku apelowali Prezes Łaniewski i dr Górka.
Jednocześnie podkreślano, że zwiększanie dynamiki zmniejszania liczby transakcji gotówkowych musi następować w sposób zrównoważony. Prof. dr hab. Eugeniusz Gatnar, Członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego przypomniał, że chociaż NBP jest liderem krucjaty na rzecz obrotu bezgotówkowego i popiera rozwój rynku to nie oznacza to, iż walczy z gotówką, której udział w liczbie płatności stanowi nadal ponad 80%. Przypomniał również, ze koncepcja całkowicie cashless society (społeczeństwa bezgotówkowego) nie sprawdziła się w bardziej rozwiniętych krajach.
W trakcie Forum okazję do zaprezentowania swoich rozwiązań miały cztery firmy: PKO BP (IKO), PayU, Jeronimo Martins w imieniu ICP (IKasa) oraz Billon. Po prezentacji nastąpiła dyskusja z udziałem uczestników dotycząca zalet i wad tych z pozoru konkurencyjnych wobec siebie rozwiązań. W głosowaniu przy użyciu pilotów, które nastąpiło na zakończenie dyskusji, ponad 65% uczestników przyznało, że ich zdaniem w najbliższym czasie płatności mobilne zdobędą uznanie polskich akceptantów i konsumentów. Ten bardzo wysoki wynik jest kolejnym dowodem na to, że polskie społeczeństwo należy do najbardziej otwartych na innowacje na świecie a jedna z największej na świecie liczba transakcji przeprowadzonych przy użyciu kart zbliżeniowych nie jest przypadkowa. Jednocześnie brak miażdżącej przewagi nad konkurentami w pytaniu o to, który z zaprezentowanych systemów ma szansę stać się realną konkurencją wobec systemów Visa i MasterCard (IKO: 32%, Billon: 25%, PayU: 24% oraz IKasa: 6%) świadczy o tym, że jest miejsce dla wielu systemów. Tym samym koopetycja, czyli konkurencja w warunkach kooperacji staje się konieczna. Niewątpliwie to rozumowanie leżało u podstaw powstania polskiego standardu płatności, który ma szansę upowszechnić się i po stronie podażowej i popytowej rynku. Jego unikatowy charakter polega właśnie na tym, że po raz pierwszy tego typu projekt tworzony jest w warunkach współpracy przez wiodące krajowe banki, które na co dzień są konkurentami.
Kongresie wzięło udział prawie 200 reprezentantów instytucji państwowych, środowiska naukowego, ekspertów branżowych, przedstawicieli mediów oraz studentów.
“Niezmiernie cieszy ta liczna obecność, gdyż potwierdza chęć i potrzebę publicznego dyskutowania na temat przyszłości polskiego rynku płatności. Pragniemy w najbliższym czasie zwiększyć częstotliwość owych spotkań i nadać im charakter specjalistycznych forów, w wyniku których formułowane będą dalsze rekomendacje dla decydentów i zalecenia dotyczące dobrych praktyk dla rynku.” – powiedział na zakończenie Forum Prezes Łaniewski.
Zachęcamy do zapoznania się z materiałami:
Program Kongresu
Folder FROB
PREZENTACJE rozwiązań płatniczych: