20 kwietnia 2015 roku zakończył się proces zatwierdzania regulacji Rady Europejskiej i Parlamentu Europejskiego dotyczącej wysokości opłat interchange

Rada Europejska przyjęła w dniu 20 kwietnia 2015 roku regulację dotyczącą wysokości opłat interchange dla transakcji opłacanych kartami płatniczymi i ich pochodnymi. Regulacja będąca wspólnym dokumentem Rady i Parlamentu Europejskiego (Parlament przyjął ją 10 marca 2015 roku) określa nie tylko maksymalne poziomy stawek interchange, ale reguluje również kilka innych istotnych kwestii.

 

Europa zakończyła proces zatwierdzania dokumentu, który uzgadniany był przez wiele miesięcy burzliwych obrad. Dokumentu, który jest efektem konsensusu zawartego przez państwa członkowskie Unii Europejskiej i dlatego trudno uznać go za doskonały. Chociaż należy docenić, że pomimo wielu kontrowersji, został przyjęty. Kolejnym krokiem będzie jego publikacja w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, po której stanie się prawem obowiązującym kraje członkowskie.

 

W ten sposób Unia Europejska potwierdziła, że ustawodawstwo polskie, regulując maksymalny poziom opłat interchange, poszło we właściwym kierunku. Nie wszystkie klauzule regulacji europejskiej (IF REG) są zgodne z przepisami obowiązującymi w Polsce od 29 stycznia 2015 roku. Z zainteresowaniem będziemy śledzić prace w polskim Parlamencie nad ewentualnymi dalszymi zmianami polskich przepisów w zakresie funkcjonowania rynku płatności bezgotówkowych. Nie wydaje się, żeby nastąpiła modyfikacja sposobu określania wysokości opłaty interchange, ale jest kilka innych spraw, które powinny zostać usankcjonowane, a mogą zmienić zasady działania podmiotów obecnych na polskim rynku płatności.

 

Wysokość maksymalna opłaty interchange określona została w dokumencie na poziomie 0,2% dla kart debetowych i 0,3% dla kart kredytowych. W okresie przejściowym twórcy IF REG zezwalają państwom członkowskim stosowanie własnych modeli liczenia tych opłat, dopuszczając na przykład średnią roczną opłatę ważoną.

 

W dokumencie określono również obowiązek organizacji kartowych oddzielenia działalności operacyjnej od działalności regulacyjnej – co najprawdopodobniej zaowocuje podziałem organizacji na co najmniej dwa odrębne podmioty. Oraz bardzo szczegółowo zdefiniowano organizacje trójstronne – którym dano szansę skorzystania z okresu przejściowego na dostosowanie się do wymogów maksymalnego poziomu interchange. Organizacje uznawane dotychczas za trójstronne, które nie spełnią wymogów definicji, będą musiały zastosować się do poziomu interchange właściwego dla organizacji czterostronnych.

 

W IF REG nie ma okresu ochronnego dla nowych podmiotów rozpoczynających dopiero działalność w zakresie emisji instrumentów płatniczych – polskie przepisy taki okres wprowadziły, a ostatnia nowelizacja ustawy o usługach płatniczych wydłużyła go do 5 lat.

 

Wątpliwości może budzić proponowany sposób liczenia wysokości interchange – wprowadzenie średniej ważonej oraz założenie włączenia wszelkich przepływów finansowych występujących pomiędzy wydawcami kart płatniczych
i organizacjami płatniczymi. Trudne będzie usankcjonowanie tych pomysłów w prawie państw członkowskich – szczególnie pod względem jednoznaczności algorytmów liczenia. Bardzo interesujące będzie śledzenie pracy polskich legislatorów w tym obszarze.

 

Rozporządzenie unijne sporo uwagi poświęca problematyce kar dla podmiotów niestosujących się do przepisów. Mają one zostać określone przez państwa członkowskie we własnych aktach prawnych. O ile sankcje wydają się konieczne dla egzekwowania przestrzegania prawa, trudne wydaje się być ich zdefiniowanie.

 

Cieszymy się, że przykład polskich przepisów pomógł instytucjom unijnym doprowadzić do końca prace nad uporządkowaniem problematyki kosztów obsługi transakcji kartowych. Rozumiemy, że konieczność uzyskania zgody różnych grup spowodowała przygotowanie dokumentu, który miejscami jest niedopracowany, pozostawiający najtrudniejszą pracę krajowym legislatorom. FROB chętnie włączy się w prace mające charakter konsultacji społecznych nad nowelizacją odpowiednich polskich ustaw.